Blog: Elektrische bestelauto’s? Eerst de status-quo doorbreken

Weblog

De elektrische bestelauto met zonnepanelen van de Haagse banketbakker Borsboom Banket & Catering is niet te missen. De auto heeft een eigen parkeerplek met laadpaal pal voor de deur. Bovendien is de auto uitgevoerd in hard roze, de bedrijfskleur van de zaak. Eigenaar Mark Langeree vindt het “een van de beste investeringen” die hij ooit heeft gedaan. “De auto rijdt lekker, is goed voor het milieu en je moet meegaan met de ontwikkelingen”.

Vergroot afbeelding Elektrische bestelauto Bakker Borsboom
Beeld: Bakker Borsboom
Elektrische bestelauto bakker Borsboom

Langeree bevindt zich met zijn elektrische bestelauto in de voorhoede. In Nederland rijden er nog maar heel weinig rond. Begin 2018 waren het er ongeveer 2300. Op het totale aantal bestelauto's gaat het om 0,3%. Veel van de huidige bestelauto's rijden op diesel en dit gaat gepaard met luchtvervuiling, terwijl de elektrische auto’s nul uitstoot hebben. Het zou mooi zijn wanneer meer ondernemers de banketbakker zouden volgen, maar hoe stimuleer je dat? Een studie van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) biedt enkele eerste inzichten.

Ondernemende ondernemers?

Veel ondernemers kijken vooralsnog de kat uit de boom. En dat is ook wel begrijpelijk. Mensen zijn geneigd aan eerder gemaakte keuzen vast te houden. Dit staat bekend als de status-quo-vertekening. In de jaren 1980 onderzochten psychologen de vertekening met verschillende experimenten. Het onderzoek liet zien dat mensen vaak voor de status-quo kiezen: je weet wat je hebt, niet wat je krijgt. Als ze bijvoorbeeld een nieuwe cd-speler of nieuwe digitale camera nodig hebben kiezen ze vaak het merk dat ze al hebben.

Je zou verwachten dat ondernemers eerder open staan voor nieuwe producten en innovaties. Ze zijn immers "ondernemend". Duitse onderzoekers gingen na of ondernemers minder last hebben van de status-quo-vertekening. Ze vergeleken verschillende groepen. Uit de experimenten bleek dat ondernemers net zo gevoelig voor de status-quo-vertekening zijn als studenten. Bijvoorbeeld bij het huren van nieuwe bedrijfsruimte of het aanschaffen van nieuwe kantoorsoftware.

Zelf ervaren

Een van de beleidsopties die het KiM bespreekt is gericht op het doorbreken van de status-quo-vertekening. Dit kan door ondernemers de elektrische bestelauto daadwerkelijk te laten ervaren. Er is veel onderzoek (onder andere uit Duitsland) dat laat zien dat particulieren na proefritten of een langere gebruiksperiode (veel) positiever over elektrische personenauto's gaan oordelen. Het zelf ervaren neemt veel koudwatervrees weg. Men holt niet direct naar de dealer, maar vrijwel alle automobilisten melden na afloop dat ze in de toekomst in een elektrische auto willen rijden.

Een nieuwe status-quo

Het zelf ervaren van personenauto’s lijkt dus een veelbelovende strategie om verkeerde beelden bij te stellen. Of dat ook voor ondernemers geldt is op voorhand niet te zeggen. Als het om gebruikservaring gaat is onder hen nauwelijks onderzoek gedaan. Een gedegen experiment, met voor- en nameting, zou meer inzicht bieden. Er zit hierbij nog wel een addertje onder het gras. Veel ondernemers richten hun bestelauto's op een specifieke manier in. Denk maar aan installatiebedrijven die gereedschap en materialen moeten meenemen en de laadruimte van de bestelauto van vakken en laden voorzien. Deze ondernemers hebben weinig aan het uitproberen van een ‘kale’ bestelauto. Andere ondernemers, die bijvoorbeeld pakketten vervoeren, kunnen wel uit de voeten met zo’n probeer-exemplaar.

Actieradius hoeft geen probleem te zijn

Er zullen in ieder geval genoeg ondernemers zijn die zelf kunnen ervaren dat de elektrische bestelauto's zo hun voordelen hebben. Ze zijn stil, accelereren snel en hebben nul uitstoot. Bovendien laat steeds meer onderzoek zien dat ze weliswaar duurder zijn in de aanschaf, maar dat de kosten over een langere termijn bezien meevallen. Veel elektrische bestelauto’s doen inmiddels als het gaat om de Total Cost of Ownership niet of nauwelijks onder voor bestelauto's op diesel. Natuurlijk zijn er ook nadelen, zoals de tijd en moeite die het kost om de auto op te laden. Ook is de actieradius vergeleken met bestelauto’s op diesel beperkt. In de praktijk blijkt echter, zo leert onderzoek in Oostenrijk, Denemarken en Duitsland, dat de beperkte actieradius voor een groot deel van de ondernemers geen probleem hoeft te zijn.

Wie weet wordt door gebruikservaringen (en andere maatregelen) het bezit en het gebruik van een elektrische bestelauto ooit de gewoonste zaak van de wereld. En net als bij banketbakker Borsboom de nieuwe status-quo.