Elektrische auto's ook zonder subsidie goedkoper (maar denk om de accu)

Weblog

De subsidiepot van 10 miljoen euro voor nieuwe elektrische auto's was in juli in een mum van tijd leeg. A 4.000 euro per auto konden 2.500 automobilisten van het voordeel profiteren. Nieuwe subsidie komt pas volgend jaar beschikbaar. Voor degenen die achter het net visten, is er ook goed nieuws: een elektrische auto kan ook al zónder subsidie financieel voordelig zijn, en bespaart CO2 ten opzichte van een auto op fossiele brandstof. Er is wel een addertje onder het gras: de accu. Hoe groter deze is (in kWh), hoe minder CO2 je bespaart. Maar de meeste Nederlandse automobilisten hebben geen grote accu nodig: bijna 9 van de 10 hebben voor hun dagelijkse ritten genoeg aan 100 km, blijkt uit onderzoek door het KiM. Bij eenmaal daags opladen is een accu van 30 kWh dan ruimschoots voldoende.

Het KiM berekende de kosten van 3 nieuwe elektrische auto's in het segment 'klein' en 'kleine middenklasse' (segment B-C). We namen niet alleen de aanschafkosten mee, maar ook alle andere kosten en opbrengsten, zoals energie, wegenbelasting, verzekering, onderhoud, banden en de restwaarde op het moment dat de eigenaar de auto van de hand doet.

Hoe meer je rijdt, hoe voordeliger

Een simpele vuistregel is: hoe meer je rijdt, hoe aantrekkelijker elektrisch rijden ten opzichte van rijden op benzine financieel is. Dit komt door de lage energiekosten van een elektrische auto vergeleken met een benzineauto. De kosten van een dieselauto hebben we niet specifiek onder de loep genomen, maar ook ten opzichte van de dieselauto zal de vuistregel opgaan.

Sommige elektrische auto’s al voordeliger bij 5.000 km per jaar

2 van de 3 onderzochte elektrische auto's, de Volkswagen Golf en Opel Corsa, zijn al bij weinig rijden (5.000 km per jaar) goedkoper dan de vergelijkbare benzineauto, laat onze berekening zien. Voor de 3e, de Peugeot 208, ligt het omslagpunt iets hoger, maar nog wel onder de 15.000 km/jaar. Dit alles bij een bezitsduur van 4 jaar. Als je de auto langer bezit, neemt het kostenvoordeel van elektrisch rijden ten opzichte van 'fossiel' rijden verder toe.

Geen aansporing tot veel rijden

Bovengenoemde vuistregel is niet bedoeld als aansporing om met een elektrische auto veel te rijden. Een elektrische auto is weliswaar tijdens het rijden emissieloos, wat goed nieuws is voor iedereen die buiten loopt of fietst. Maar zolang het Nederlandse elektriciteitspark niet volledig draait op zon en wind, veroorzaakt het produceren van de stroom waarop de auto rijdt wél schadelijke emissies. Het gaat om onder andere CO2, NOx en fijnstof. Hoe meer je rijdt, hoe meer elektriciteit je nodig hebt en dus hoe meer emissies er ontstaan. Bovendien kan 'veel rijden' een prikkel geven om een auto met grote accu te kopen. Daarmee kom je verder op een volle accu en vermijd je dat je onderweg of op je bestemming moet bijladen. De keuze voor een grote accu wordt steeds aantrekkelijker, omdat de lithium-ion accu’s die in elektrische auto’s zitten steeds goedkoper worden. Een grotere accu veroorzaakt echter ook meer milieuschade (bij de productie van de accu) en maakt de auto zwaarder, met meer bandenslijtage (fijnstof) en energiegebruik als gevolg.

Accu's worden steeds groter

Bij de productie van een lithium-ion accu komt ongeveer 100 kg CO2 vrij per kWh accucapaciteit. Dat is evenveel CO2 als vrijkomt bij het verbranden van 44 liter benzine. Deze uitstoot gebeurt niet in Nederland, maar vooral in Azië waar de meeste accu's vandaan komen, en draagt bij aan de wereldwijde broeikasgasuitstoot. Naast CO2 veroorzaakt de accuproductie ook nog uitstoot van andere schadelijk stoffen en zijn, soms schaarse, grondstoffen nodig, met elk hun eigen milieueffect. Ook dit produceren gebeurt meestal elders in de wereld, al heeft de EU als strategie dat ze in de toekomst steeds meer haar eigen accu's wil gaan maken.

Verbranden van 2.200 liter benzine

Nieuwe elektrische auto's in de EU hebben momenteel een accu van gemiddeld 50 kWh, waarmee je zo'n 250 km ver kunt rijden. Zo’n accu 'kost' dus - zie hierboven - 50 maal 100 kg CO2, ofwel 5.000 kg CO2. Dit is vergelijkbaar met het opstoken van 2.200 liter benzine, waar een benzineauto uit het B-segment, zoals een Opel Corsa of Peugeot 208, 36.000 km op kan rijden. De trend is tegelijk dat auto-accu’s steeds groter worden. In 2025 wordt in de EU voor nieuwe elektrische auto’s gemiddeld 60 kWh verwacht; de productie daarvan is qua CO2-emissies vergelijkbaar met het opstoken van ruim 2.600 liter benzine, ofwel ruim 43.000 km rijden met een benzineauto. Gemiddeld wordt met auto's in Nederland 13.000 km/jaar gereden. Dat betekent dat, mits hij verder geen CO2-emissie zou veroorzaken, een elektrische auto pas na circa 3 jaar de CO2-emissie van zijn accu heeft 'terugverdiend'.

Paard achter de wagen

Een grote accu is natuurlijk prettig als je bang bent onderweg stil te komen staan met een lege accu, de bekende 'range anxiety'. Maar deze angst wegnemen met een grote accu, is wel het paard achter de wagen spannen. Als je overweegt een elektrische auto aan te schaffen, zou je kunnen beginnen om je huidige dagelijkse ritten onder de loep te nemen. Behoor jij ook tot die 86% van de automobilisten die voor dagelijkse ritten genoeg heeft aan een bereik van 100 km? Dan zou je, zelfs als je het ruim neemt, genoeg moeten hebben aan een accu met een capaciteit van 30 kWh. Ten opzichte van een accu van 50 à 60 kWh bespaar je dan een hoeveelheid CO2 die equivalent is aan 900 à 1.300 liter benzine, ofwel 14.500 à 22.000 km rijden met een benzineauto. Zo verkort je de 'terugverdientijd’ van de accu met meer dan 1 jaar.