Verduurzamingstransitie in de zeevaart – beleidsinitiatieven Noorwegen en Denemarken
Uit onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) blijkt dat veel beleidsinitiatieven in Nederland voor de verduurzaming van de zeevaart vergelijkbaar zijn met die in Noorwegen en Denemarken. Voor 5 Noordse beleidsinitiatieven vonden de KiM-onderzoekers echter geen vergelijkbaar Nederlands initiatief. De onderzoekers raden aan om deze 5 'inspiratiepunten' voor toekomstig beleid te toetsen op toegevoegde waarde voor beleidsdoelen en op uitvoerbaarheid binnen de Nederlandse context.
Achtergrond
Het KiM-onderzoek is een aanvulling op de Roadmap Brandstoftransitie Zeevaart. De Roadmap vormt een gezamenlijk en sectorbreed startpunt voor de verduurzamingstransitie van de Nederlandse zeevaart en bevat een lijst met handelingsperspectieven om die transitie op gang te krijgen. In de Roadmap is niet gekeken naar wat andere zeevaartnaties doen om de verduurzamingstransitie van hun zeevaartsector te ondersteunen. Daarin voorziet dit onderzoek.
5 inspiratiepunten
Het onderzoek noemt de volgende inspiratiepunten voor Nederlands beleid voor de verduurzaming van de zeevaart:
- Een sloop- en leenregeling. Deze regelingen hebben tot doel om een vloot versneld te verduurzamen. Sloop- en leenregelingen zijn misschien ook interessant om Nederlandse schepen die 'op leeftijd' zijn versneld te vervangen door duurzamere exemplaren.
- Hogere havengelden in rekening brengen aan schepen die geen walstroom gebruiken.
- Groen publiek aanbesteden in het ferry-segment. Dit betreft het stellen van eisen voor CO2-emissies van de exploitatie van ferry-diensten aan inschrijvende partijen. Dit kan interessant zijn voor Nederland voor wat betreft de nieuwe concessies voor de Waddenveren, die zullen ingaan in 2029.
- Het aanpassen van de EU-regelgeving met betrekking tot de vlootcapaciteit voor vissersvaartuigen. Voor ieder EU-land is een plafond vastgesteld voor de vissersvlootcapaciteit. Alternatieve aandrijvingstechnieken op schepen hebben een groter ruimtebeslag dan conventionele aandrijvingstechnieken. Dat gaat ten koste van de laadcapaciteit van vissersschepen. De Europese capaciteitsregeling functioneert daarom als een drempel voor investeringen in klimaattechnologie in de visserij. Mogelijk wil Nederland zich inzetten voor een wijziging van de vlootcapaciteitsregeling.
- De 'Zero-Emission Shipping Mission 2022'. Dit is een alliantie tussen landen, de private sector, en onderzoeksinstellingen die los staat van de IMO en de EU. Deze multilaterale missie is erop gericht om tegen 2030 een solide basis te hebben gelegd om het proces richting een zero-emission shipping toekomst in 2050 versnellen. Het is voor Nederland misschien interessant om zich aan te sluiten bij de alliantie en zo te leren van succesvolle acties. Mogelijk bestaan er meer van dit soort allianties die van toegevoegde waarde kunnen zijn voor Nederland.