Mobiliteitsbeeld 2017

In Nederland werd in 2016 ongeveer 75 procent van het totaal aantal reizigerskilometers per auto afgelegd. Dat is tussen 2005 en 2016 per saldo gelijk gebleven. Het openbaarvervoergebruik omvat in 2016 13 procent van alle reizigerskilometers en het fietsgebruik 8 procent. Bij de ouderen is een sterke groei van het autogebruik als bestuurder is zichtbaar. Het aantal door 60-plussers afgelegde autokilometers is sinds 2005 met 63 procent toegenomen. Vooral de vrijetijdsmobiliteit groeide in de periode 2005-2016: ruim de helft van de totale mobiliteit van Nederlanders betreft nu vrijetijdsmobiliteit. Bijna 45 procent van de vrijetijdsritten gaat per auto. Dit blijkt uit het Mobiliteitsbeeld 2017 van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM).

Ontwikkeling fietsen en lopen

Sinds 2005 nam het fietsgebruik toe met bijna 12 procent. Met name voor onderwijs en vrijetijd fietsen we vaker en verder en ook de fietsafstanden in het woon-werkverkeer zijn langer dan elf jaar terug. Een deel van het toegenomen fietsgebruik komt voor rekening van de e-fiets. Niet alleen ouderen, maar ook volwassenen jonger dan 65 jaar gebruiken deze steeds vaker. In totaal leggen personen van 12 jaar en ouder 16 procent van alle fietskilometers af op een e-fiets. Het aantal te voet afgelegde kilometers is sinds 2005 met 11 procent toegenomen. Vooral voor vrijetijdsmotieven is men vaker en verder te voet onderweg.

Grootstedelijke gebieden

De fiets heeft in de woon-werkverplaatsingen binnen de steden tussen 2005 en 2016 terrein gewonnen ten opzichte van de auto en het openbaar vervoer. Op de langere afstand van en naar de grote steden blijft de auto dominant en heeft de trein een hoog aandeel in het woon-werkverkeer. In de vier grote steden, en aan de randen daarvan, nam het reistijdverlies op stedelijke en provinciale wegen in de afgelopen jaren toe.

Ontwikkelingen op het hoofdwegennet

Het reistijdverlies lag in 2016 per saldo 9 procent hoger dan in 2005. De uitbreiding van het wegennet (extra stroken), heeft in die periode geleid tot een reductie van het reistijdverlies op de hoofdwegen met 46 procent.

In het afgelopen jaar nam het reistijdverlies met 10 procent toe. Dat is in historisch perspectief relatief hoog, maar beduidend minder dan de uitzonderlijke toename met 22 procent in het jaar 2015. Het reistijdverlies op het hoofdwegennet nam in 2016 vooral toe tijdens de avondspits (15-19 uur) en in de Noordvleugel van de Randstad. Naar verwachting groeit onder invloed van een aantrekkende economie tot 2022 het verkeer met 9 procent, en het reistijdverlies met 28 procent, ten opzichte van het niveau in 2016.

Ontwikkelingen goederenvervoer

In 2016 lag het vervoerd gewicht in Nederland, voor alle vervoerstromen tezamen, per saldo 12 procent hoger als in 2005. Onder invloed van het verdere economische herstel nam in 2016 het vervoerd gewicht toe met 2 procent. Zowel het binnenlands vervoer, als het internationale vervoer, ligt daarmee boven het niveau van vóór de crisis. Het KiM verwacht voor de periode 2017-2022 voor het binnenlands goederenvervoer een groei van 1 procent en voor het internationale vervoer een groei van 15 procent. De luchtvracht groeit naar verwachting in die periode met gemiddeld 5,5 procent per jaar.

Verkeersveiligheid

Het aandeel van 70-plussers onder de verkeersdoden nam toe van ongeveer een kwart in 2005 naar grofweg een derde in 2016. Onder de fietsers is nu meer dan de helft (57 procent) van de verkeersdoden ouder dan 70 jaar. Het aantal oudere verkeersdoden groeit, doordat zowel het aantal ouderen, als het door ouderen aantal afgelegde kilometers per persoon is toegenomen. Dit betekent dat per afgelegde fietskilometer het risico om bij een dodelijk ongeluk betrokken te raken daalt.

Milieu

Sinds 2014 bleef de uitstoot van CO2 door het verkeer op een vrijwel gelijk niveau. De dalende trend die in 2011 leek te zijn ingezet, zet dus niet door. Bij andere stoffen waaraan verkeer een grote bijdrage levert – NOX, fijnstof (PM10 en PM2,5), SO2 en NMVOS – dalen de emissies van het verkeer gestaag.