Licht elektrisch vrachtvoertuig vaker in straatbeeld, bestelbus blijft

We zien steeds vaker lichte elektrische vrachtvoertuigen (LEVV's) in het Nederlandse straatbeeld en hun aantal zal de komende jaren naar verwachting groeien. Toch zullen niet alle (diesel) bestelauto's vervangen worden door LEVV's. Sommige ondernemers zullen bijvoorbeeld eerder kiezen voor een elektrische bestelbus. Dit blijkt uit een verkennend onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM).

Lichte elektrische vrachtvoertuigen zijn er in veel verschillende vormen en maten. Ze variëren van een elektrische fiets met een koerier met rugzak tot een compacte distributiewagen van bijvoorbeeld een boodschappenbezorgdienst. Gebruikers van LEVV's geven in het onderzoek aan dat zij zich snel, gemakkelijk en efficiënt door de stad kunnen verplaatsen met een vrachtfiets of andersoortige LEVV. Daarnaast noemen zij duurzaamheid, imago en kostenbesparing als reden om een vrachtfiets of andere LEVV's te gebruiken. De kostenbesparing komt omdat de bestuurder van een vrachtfiets geen rijbewijs nodig heeft. Zodoende is er meer (jong) personeel te vinden voor het rijden met een vrachtfiets dan voor een bestelbus.

Redenen om niet over te stappen naar een LEVV

De redenen dat ondernemers niet overstappen op een LEVV zijn divers. Zo wordt onder andere de beperkte laadcapaciteit of actieradius van de LEVV genoemd. De laadcapaciteit van een grote vrachtfiets is ongeveer een kwart van de laadcapaciteit van een middelgrote bestelbus. Een bestelauto rijdt echter vaak rond met een vracht die gemiddeld ver onder zijn maximale laadcapaciteit ligt. De beperkte laadcapaciteit van een LEVV kan opgelost worden door een bestelauto te vervangen door meer dan 1 LEVV, maar dit is kostentechnisch niet erg interessant. De totale kosten voor de gebruiker zijn namelijk hoger als meer dan 1 LEVV nodig is om een bestelbus te vervangen, blijkt uit het KiM-onderzoek. Als de vervangingsratio 1 op 1 is, dan is een nieuwe LEVV goedkoper dan een nieuwe diesel of elektrische bestelbus. Sommige bedrijven hebben niet de financiële middelen om een nieuw voertuig aan te schaffen en er is momenteel nauwelijks nog een tweedehandsmarkt voor LEVV's. 

Voor sommige werknemers, zoals servicemonteurs, is het gebruik van de bestelbus een deel van de arbeidsvoorwaarde. Ze zijn gehecht aan het gemak en comfort dat een bestelbus biedt. Overstappen op LEVV's vraagt daarnaast vaak aanpassingen in de bedrijfsvoering. Denk hierbij aan het inroosteren van een ploeg medewerkers die alleen in de stad werkt of het gebruik van een (overslag)hub waar nieuwe lading kan worden opgehaald. Dit leidt tot een complexere bedrijfsvoering waar sommige bedrijven tegenop zien. 

Toekomstverwachting

Mede onder invloed van zero-emissiezones blijven LEVV's een rol spelen in het Nederlandse mobiliteitssysteem van de toekomst. Schattingen over hoe groot de rol van LEVV gaat zijn, lopen uiteen; LEVV’s zouden 10% tot 40% van de bestelautoritten in de stad kunnen vervangen. Daarnaast is het belangrijk om te benadrukken dat LEVV's ook nieuwe diensten kunnen genereren. Diensten die al dan niet personenmobiliteit vervangen, zoals flitsbezorging van boodschappen.

Voor dit onderzoek deed het KiM een uitgebreide literatuurstudie aangevuld met 12 interviews met diverse stakeholders en experts.