Actualisatie verkenning ov-gebruik 2022-2026
Het gebruik van het openbaar vervoer in Nederland kan in 2023 weer bijna uitkomen op het niveau van voor de coronacrisis in 2019. Dat verwacht het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) in een basisraming op basis van de uitgangspunten van het CPB voor de economische ontwikkelingen tot en met 2026. In een alternatief scenario, waarin sprake is van een forse economische terugslag door de oorlog in Oekraïne én waarin de kwaliteit van het openbaar vervoer niet langer verbetert, duurt het tot 2025 voordat het niveau van 2019 wordt bereikt. Voor 2023 verwacht het KiM dat het openbaar vervoer gebruik nog 1% (basisraming) tot 4% (alternatief scenario) onder het niveau van 2019 uitkomt. Hierbij veronderstelt het KiM dat in beide scenario's na 2022 geen contactbeperkende maatregelen meer gelden. Alleen het alternatieve scenario gaat er vanuit dat voor de laatste weken van 2022 weer gedragsbeperkende maatregelen nodig zijn vanwege een nieuwe opleving van het coronavirus. In 2026 kan het ov-gebruik weer 2% (alternatief scenario) tot 8% (basisraming) boven dat van 2019 liggen.
Het ov-gebruik ligt al sinds medio maart 2020 ver onder het gebruikelijke niveau van voor de coronacrisis. Desondanks houden ov-bedrijven op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) de dienstregeling in het ov zoveel mogelijk in stand. Zij ontvangen hiervoor een beschikbaarheidsvergoeding (BVOV), omdat de reizigersinkomsten fors zijn gedaald. De BVOV loopt nu tot eind 2022. Hoe het gebruik van het openbaar vervoer zich ontwikkelt in de komende jaren is onduidelijk, omdat onzeker is hoelang de coronacrisis aanhoudt en wat de structurele impact is op het reizigersgedrag.
Het laatste toekomstbeeld ov van het KiM dateert van november 2021 (gepubliceerd in het KiM Mobiliteitsbeeld 2021). Deze verwachting was gebaseerd op de verkenning van het CPB van september 2021. Inmiddels heeft het CPB de verkenning voor de economie geactualiseerd. Vooral voor het jaar 2022 zijn de verschillen groot: de verwachtingen voor het ov-gebruik in dat jaar komen nu 12 %-punten (alternatief scenario) tot 16 (basisraming) %-punten lager uit dan vorig najaar werd verwacht. Voor 2023 en verder zijn de verschillen beperkt.