KiM-onderzoek: Het kleine drogeladingschip op de radar

Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) heeft onderzoek gedaan naar de kleine drogeladingvaart: welke kennis is beschikbaar, hoe presteert de sector en welke onderwerpen bepalen mede haar toekomst? Hoewel wordt verwacht dat het kleine drogeladingschip een belangrijke rol blijft spelen in toekomstig duurzaam vervoer, nam de actieve vloot de afgelopen jaren af. Ook de vervoersprestatie daalde, zo constateert het KiM in het rapport 'Het kleine drogeladingschip op de radar'. Daarentegen steeg de beladingsgraad en het aantal reizen. De overslag in binnenhavens langs kleine vaarwegen groeide de afgelopen jaren sneller dan de totale overslag langs vaarwegen.

Kleine drogeladingvloot en vervoersprestatie worden kleiner

Voor toekomstig duurzaam transport verwachten verschillende organisaties dat de kleine drogeladingvaart een belangrijke rol blijft spelen. De kleine drogeladingvaart is een interessant, maar onderbelicht onderdeel van het goederenvervoer. Om een beter beeld te krijgen van de kleine drogeladingvaart analyseerde het KiM reisdata van Rijkswaterstaat. Hieruit blijkt dat de actieve kleine drogeladingvloot in Nederland tussen 2007 en 2018 daalde met 31,5%. Ook de vervoersprestatie nam af. Tussen 2014 en 2018 daalde deze met 3,2%, terwijl die van de drogeladingvaart als geheel groeide met 7,6%.

Beladingsgraad en overslag langs kleine vaarwegen groeien

De kleine drogeladingschepen die varen worden goed benut. De gemiddelde beladingsgraad is hoger dan die van alle drogeladingschepen. Het aantal reizen groeide met gemiddeld 3,6% tussen 2014 en 2018. Ook het gemiddeld vervoerd gewicht en de gemiddelde afgelegde afstand per reis verbeterde licht. Een positieve ontwikkeling is de overslag in binnenhavens langs kleine vaarwegen. Data van het CBS laten zien dat de overslag tussen 2011 en 2018 groeide met 13,2%. De totale overslag langs alle vaarwegen groeide met 7,5%.

Verschillende marktafbakeningen geven verschillend beeld

De kleine droge ladingvaart wordt op verschillende manieren afgebakend en heeft invloed op hoe we de sector beoordelen. Het lijkt ook een belangrijke reden waarom de beeldvorming erover uiteenloopt. Het KiM bakent de kleine drogeladingvaart af op schepen met een maximale lengte van 85 meter en een maximaal laadvermogen van 1.500 ton. Naarmate de marktafbakening van de kleine drogeladingvaart smaller is, wordt het beeld over de actieve vloot, het aantal reizen en de vervoersprestatie negatiever. Rond het gemiddeld vervoerd gewicht, de gemiddelde afgelegde afstand, de beladingsgraad en de overslag langs kleine vaarwegen laat een smallere afbakening een positiever beeld zien.

Onderwerpen voor de toekomst

Op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) agendeert het KiM onderwerpen voor de toekomst. De onderwerpen zijn:

  • horizontale samenwerking;
  • benodigd aantal schippers in de toekomst;
  • plannen van jonge ondernemers;
  • verduurzaming;
  • verder benutten van de flexibiliteit van de vloot;
  • samenspel tussen verlader en de binnenvaartondernemer (verticale integratie);
  • logistieke concepten waarbij het schip zich aanpast aan de omgeving en eisen van verladers.