Bij innovaties in het ov gaat het vaak om kleine kwaliteitsverbeteringen en zelden om grote schaalsprongen in het ov-systeem. Wereldwijd gaan de meeste innovaties in het openbaar vervoer over de techniek van het voertuig, betaal- en informatiesystemen en vormen van vraagafhankelijk vervoer. Innovaties die de reistijd (zowel de ‘kloktijd’ als de reistijdbeleving) van deur tot deur substantieel verbeteren, zijn voor de reiziger het meest aantrekkelijk. Vaak is onbekend of innovaties op langere termijn een positieve businesscase opleveren voor de exploitant.
Dit zijn enkele conclusies van een onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) naar innovaties in het openbaar vervoer. Het KiM heeft dit onderzoek gedaan in opdracht van de directie Openbaar Vervoer en Spoor van IenM.
Het onderzoek laat voorts zien dat lang niet alle innovaties op den duur op grote schaal en succesvol een plek in de markt veroveren. Het gaat vaak om een proces met de nodige hindernissen.
Meer weten? Lees de rapportage of bekijk de infographic met de highlights van het onderzoek.
Innovaties in het openbaar vervoer
Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) hee ft innovaties in het openbaar vervoer in kaart gebracht. Doel van deze innovaties is betere productkwaliteit, verlaging van productkosten of een combinatie van beide.
Innovaties hebben op dit moment vooral betrekking op kleine verbeteringen en uitrol van wat er al in gang is gezet.
In literatuur over ov innovaties ligt nadruk op voertuigtechniek, betaalsystemen en informatiesystemen en vraaga fhankelijk vervoer.
De reiziger heeft het meeste baat bij innovaties die de deur-tot-deur reistijd aanzienlijk verbeteren. ‘Reistijd’ gaat om zowel kloktijd als reistijdbeleving.
Innoveren is een proces met hindernissen. Daardoor veroveren lang niet alle innovaties op grote schaal een plek in de markt.
Het is vaak onzeker of een innovatie ook op langere termijn rendabel is. Een exploitant blijkt dan moeilijk te vinden.
Innovaties die nieuwe, dure infrastructuur nodig hebben en veel ruimte in beslag nemen zijn vooralsnog niet realistisch.
Wat kan de overheid doen?
De overheid kan innovatie stimuleren door middel van:
Kennisontwikkeling en kennisdeling
Subsidies
Fiscale maatregelen
Zorgen voor Open Data
Innoveren binnen huidig concessiesysteem
De overheid kan de mogelijkheden van het huidige concessie-systeem beter benutten door:
meer experimenteerruimte te bieden;
exclusiviteit van ov-aanbod los te laten;
betere financiële prikkels in de contracten met ov-bedrijven in te bouwen.
Innoveren op lange termijn
Marktinitiatief en deregulering bieden op lange termijn mogelijk meer innovatiekansen dan overheidsplanning en aanbestede concessies. Er komt dan meer ruimte voor ondernemerschap en marketing die direct gericht is op de reiziger.
